Bier & Muziek-pairing: Smoked Stout met Tom Waits

Tom Waits is een van mijn grote liefdes – muziekliefdes, welteverstaan. Ik vroeg mij af: kan ik die liefde combineren met die andere grote liefde van mij, bier? Spoiler-alert: ja, dat kan. En niet zo’n klein beetje ook…

Maar goed, wélk bier dan? Waar begin ik mijn zoektocht naar de ideale muziekpairing?

I had a beer and now I hear you calling out for me

Gelukkig gaf Waits zelf mij het antwoord. In het nummer I Hope That I Don’t Fall In Love With You, van zijn debuutalbum Closing Time uit 1973, zit hij in de kroeg en drinkt bier.

Daar ziet hij een mooie vrouw. Ze is alleen (de man met wie ze was heeft haar laten zitten).

Hij hoopt dat hij niet verliefd wordt op haar. Want:

Falling in love just makes me blue.

Toch wordt zijn blik steeds weer naar haar toe getrokken. Ze laat hem niet los. Voordat hij het weet, is het sluitingstijd. En dan komt het:

The music’s fading out Last call for drinks I’ll have another Stout

Wow. Op die bewuste avond in de jaren ’70, waarop Tom Waits uit alle macht probeerde niet verliefd te worden, dronk hij Stouts!

Don’t you know there ain’t no devil, there’s just God when he’s drunk

Ok, het wordt dus een Stout. Maar wat voor Stout dan? Een doorsnee Irish Dry Stout?

In 1973 klonk Waits nog zuiver. Pas enkele jaren later vond hij zijn stem – letterlijk. Een stem die wel omschreven werd als ‘Louis Armstrong and Ethel Merman meeting in Hell’. Daar is niets aan gelogen, waarschijnlijk zo geworden onder invloed van ettelijke flessen drank en sigaretten.

Luister (en kijk!) maar eens naar Heartattack And Vine, van het gelijknamige album uit 1980:

Dát is Tom Waits: rauw, rokerig en boordevol karakter en charisma.

Dus nee, een ‘gewone’ Stout als Guinness? Die doet geen recht aan het karakter Waits. Te licht. Ik moest het extremer zoeken.

I know a place where a royal flush can never beat a pair

Welnu, wat is de extreme variant van de Stout? Jawel: de Russian Imperial Stout. Het liefst eentje boven de 10% – voor minder zou Waits het niet doen.

Maar ook daar heb je er zó veel van.

Ik miste nog een ingrediënt. Iets om de keuze terug te brengen tot slechts enkele bieren.

Drank en sigaretten…sigarettenrook…gerookt! Ja, ik wist het zeker: ik was op zoek naar een Smoked Russian Imperial Stout. Niets minder zou recht doen aan alles wat Tom Waits (voor mij) is.

Dus ik ging op zoek: bestond er überhaupt zoiets als een Smoked RIS? Het antwoord vond ik snel: natuurlijk bestonden die. Laat dat maar aan de grenzeloze inspiratie, creativiteit en experimentatiedrift van brouwers over.

I told the sun he’d better go back down

Maar een Smoked RIS vinden die ook nog eens beschikbaar is? Dat bleek lastiger. Vaak ging het om eenmalige batches, die natuurlijk razendsnel uitverkocht raken.

Dus het duurde even, maar uiteindelijk vond ik wat ik zocht:

De Hydrogen Hero Beechwood Smoked Imperial Stout van Brouwerij Moersleutel uit Alkmaar. 12% én gerookt. Een bier dat een nummer als dit aankan:

Ik had kunnen weten dat ik uit zou komen bij Moersleutel. Net als Waits zoeken ze de randjes op, wat in veel gevallen extreme bieren oplevert. Voor de liefhebbers. Net als Waits.

Webwinkel Van Essen Biershop had er nog één op voorraad, die ik direct claimde.

Put your shoes and socks on, and come along with me

Afgelopen zaterdagavond was het zover. Speciaal voor de gelegenheid had ik een mini-playlist opgesteld, met de volgende nummers:

• I Hope That I Don’t Fall In Love With You
• Heartattack and Vine
• On The Nickel
• Siegal
• Kentucky Avenue
• Small Change
• Tom Traubert’s Blues (Four Sheets To The Wind In Copenhagen)

Bij het bier selecteerde ik ook een 80% cacao ‘Rokerige & Aardse’ chocoladereep. Klonk helemaal in lijn met zowel het bier als Tom Waits zelf.

Lichten gedimd, kaarsjes aan, blik open, glas gevuld…muziek aan.

The dreams ain’t broken down here, they’re walking with a limp

De conclusie: pasten Tom Waits en de Hydrogen Hero van Moersleutel bij elkaar?

Mijn God…ja. Driewerf ja. Beide leken voor elkaar gemaakt, vulden elkaar aan, spraken elkaar soms tegen, maar eindigden steeds weer in perfecte harmonie.

Ik liet het me overkomen, liet me wegvoeren en kwam pas na vele omwegen – onder andere via Los Angeles, Californië en Kopenhagen – weer thuis, terug op mijn eigen bank.

Maar dat is Tom Waits: hij nodigt je uit om met hem mee te gaan, laat je de prachtigste plekken en waanzinnigste scènes zien, en op de een of andere manier beland je altijd weer veilig thuis…

An old shirt that is stained with blood and whiskey

In mijn hoofd dronken we ‘m samen, die Smoked Russian Imperial Stout van Moersleutel, als oude vrienden die elkaar na lange tijd weer zagen. Nogal aanmatigend van mij, geef ik toe.

Maar hé, ik moet toch iets als Waits-fan, nu de goede man zelf met pensioen lijkt, wat betekent dat ik hem nooit live zal zien optreden.

Het geeft niet. We hadden dit moment, samen.

Deze muziekpairing zelf proberen?

Ik maak het je niet makkelijk. Dat snap ik maar al te goed.

Niet echt een toegankelijke muziekpairing, met een bier dat nergens meer verkrijgbaar is.

Dus zoek een andere Smoked RIS. Of een andere extreme RIS van Moersleutel. Ze hebben er genoeg.

Zelfs met een ‘gewone’ RIS kom je er wel. Maar geef mij niet de schuld als Waits je achterlaat, omdat je dan gewoon nét niet met hem meekomt.

Hoe dan ook: doe hem de groetjes van me.