Bier & Muziek-pairing: Rochefort 10 met John Moreland

Bier drink je het liefst samen. Met je geliefde, of je vrienden. Maar er is een bier dat ik misschien toch liever alleen drink. Laat op de avond. In het donker – hier en daar een kaarsje. Begeleid door de meest weemoedige muziek die ik ken.

Dat bier is Rochefort 10. Die muziek is van John Moreland, een Amerikaanse singer-songwriter uit Tulsa, Oklahoma.

Rochefort 10…een bier als een emotie.

Weemoed

Complexe emotie, weemoed. Is het spijt? Is het pijn? Is het zoet? Bitterzoet?

Het is hoe dan ook een blik in je verleden. Een verleden dat je niet perse terug zou willen brengen. Meer een verleden dat je misschien zou willen herbeleven…zonder het heden te willen wijzigen.

Slaat dat ergens op?

Ja. Ik denk dat dat in ieder geval voor mij weemoed is.

Misschien wel de meest poëtische emotie.

Daarom past Rochefort 10 er zo goed bij. Bij dit bier denk ik graag terug aan de warmste dagen van mijn jongere jaren, ook al eindigden die soms koud, en alleen.

Avonden tegen mijn moeder aan op de bank. Lego bouwen met mijn vader tot laat in de avond. Lange gesprekken met mijn beste vrienden – bij een glas bier uiteraard. Mijn eerste verliefdheden – onbeantwoord. De onbekommerde en zo vanzelfsprekende romantiek van mijn verkeringstijd…

Mooie tijden…die ik nu zo oneerlijk afzet tegen de realiteit van mijn midlife. O, ik ken nog steeds warme dagen, vergis je niet. Dagen waarop ik later met nog veel meer weemoed op zal terugkijken. Daarom is het ook zo oneerlijk, die vergelijking.

Maar soms zijn dingen opeens niet meer vanzelfsprekend wanneer je de 40 gepasseerd bent. Dan ga je nadenken over waar je was, wat je deed, of je het genoeg op waarde schatte, of het zin had… En ja, waar je vanaf hier naartoe wilt en of dát dan zin heeft.

Ach, weemoed.

Weemoed zit diep. Is diep. Zoals dit bier.

Rochefort 10.

John Moreland

Dus welke muziek kent dezelfde weemoedige diepte, om perfect samen te gaan met de emotie én het bier?

Dat kan slechts de muziek van één man zijn: John Moreland dus. Mijn hemel, wat weet deze man de weemoed grandioos te bezingen.

Niet gek dus, dat ik dacht: Rochefort 10 en Moreland, dat moet wel een geweldige combinatie van bier en muziek zijn. Hoog tijd om die uit te proberen. Dit is het verslag van mijn ervaring.

Bij deze muzikale bierreis koos ik nog een derde metgezel: een recept van Arvid Bergström, dat hij zelf koppelde aan precies dit trappistenbier: suikerbrood uit de oven, met blauwaderkaas (Roquefort uiteraard) en bierstroop. Je vindt het in zijn boek Proef bier.

Goed. Genoeg inleiding. Start de muziek.

A place where I fit

Hier zit ik dan, ’s avonds na tien uur op 22 februari. Met een glas, een fles, een opener en warme suikerbrood met blauwaderkaas.

Het eerste nummer dat zachtjes de kamer betreedt, heet Blacklist. Het begint zo:

I started up the engine And headed for the place we met

Kan het weemoediger? In de auto, op weg naar waar het allemaal begon. Perfecte begeleidende woorden bij de eerste slokken van het diep donkere bier.

En je voelt al direct de omineuze ondertoon: waarschijnlijk was het geen happy end. Getuige ook de regels, niet lang erna:

I’m still trying to figure out forgiveness And keep track of all of my sins Just tell me you don’t love me And I promise I won’t Darken your doorstep again…

Hier spreekt een man met spijt. En daar betaalt hij de prijs voor, zelfs nu hij het in de ogen van velen – inclusief hemzelf? – ‘gemaakt’ heeft:

This sure ain’t how I thought that it would feel To finally have made it (…) Damn it’s overrated

Mag ik toegeven dat ik me soms zo voel? Niemand zal zeggen dat ik gefaald heb. Ik heb letterlijk alles – een goed huwelijk, prachtige dochters, een mooi huis, goede vrienden, professioneel succes – en toch…

Fuck.

Midlife crisis is a bitch.

Terwijl ik daarop reflecteer met een hap suikerbrood en slokje van Rochefort, bezingt John Moreland zijn jeugd in vijf treffende regels:

We read all the right books We sang songs we misunderstood And with or without any reason We did rebellion what justice we could

Ik weet dat nog wel. Dat ik dacht dat ik alles wist. Dat ik de wereld wel zo’n beetje begreep. Dat ik het oneens was met hoe ‘alles’ ging. Ik wist de waarheid.

Maar ja. Dan word je ouder…

The older I get, you know Truth, it gets harder to find

Verdomd als dat niet waar is. Hoe meer je weet en ervaart, hoe grijzer alles wordt. En we verlangen vaak zo naar zwart-wit. Naar klaarheid. Tevergeefs.

Is bier voor mij een vlucht om die realiteit niet aan te hoeven gaan? Is het een bevlieging? Is het misschien écht niet meer dan een midlife crisis?

Moet ik niet gewoon lekker van mijn ‘biertjes’ blijven genieten, zonder daar méér mee te willen? Zonder het zo serieus te nemen?

Heb ik überhaupt de kwaliteiten om een goede biersommelier te zijn?

Ik zou liegen als die vragen me niet vaak geplaagd hebben.

Twijfels, twijfels. Toch weet ik één ding zeker: het pad dat ik al jaren volgde – dat van de copywriter – is niet meer genoeg.

Waar dit nieuwe pad me uiteindelijk brengt? Geen idee. Maar het voelt goed, ook al is nog veel onzeker.

O Moreland, verwoord het voor mij.

Maybe I don’t have it in me Maybe it doesn’t have me in it And if I don’t fly, that’s fine Just let me find a place where I fit

Dát.

I guess by now, I’m supposed to be a man

Wanneer je je jeugd achterlaat, word je geacht te weten wat je doet. Waar je naartoe gaat. Wat je doelen zijn.

Maar wat als je die doelen zo’n beetje bereikt hebt? Wat is dan de volgende stap?

I recall when I thought I had a plan But the sun and moon and stars Seemed to slip right through my hands Remember that failure is part of being alive I guess I let it take away my pride One too many times

Eén plan is blijkbaar niet genoeg. Daarvoor duurt het leven te lang.

Terwijl dit lied uitspeelt, reflecteer ik op die gedachte. Het bier helpt.

Once I was enough to make you try

Het volgende nummer in mijn playlist heeft de prachtige titel You Don’t Care For Me Enough To Cry.

Een titel die mijn liefdesleven beslaat tot mijn 21^e.

Een liefde onbeantwoord. Een volgende te snel – maar niet snel genoeg – voorbij.

Beide situaties had ik achteraf heel anders willen aanpakken. Maar toen ik er middenin zat?

I’m forcing myself into What you’ve already been through But darlin’ I can’t help the way I feel(…)So here’s to hoping I can change tomorrow (…) But I beg, steal and borrow I’m so damn good at sorrow And you don’t care for me enough to cry

Terugdenkend troost ik mezelf met een volgende, flinke slok.

I can’t let go

Wat had ik anders moeten doen bij mijn eerste liefdes? Een beetje eigenwaarde ontwikkelen, zelfrespect vinden. Omdraaien en wegwezen.

Maar zo zat ik toen niet in elkaar. Nee. Toen hield ik vast. Daardoor duurde mijn eerste relatie drie maanden te lang, totdat zíj het uiteindelijk uitmaakte.

Ik schaam me nog steeds voor hoe ik er toen aan toe was…

I guess I can’t let go ‘Til you wreck me completely Break my heart sweetly Drape me in blue

Spijt. Da’s pas een klote-emotie. Da’s

The devil laughing

Ook spijt heeft John Moreland briljant omgezet in woorden en muziek. Alweer zo’n fenomenale titel: No Glory In Regret.

Het begint zo:

Did you hear the devil laughing From the ambulance passing Or was that just my troubled mind?

Het lied verwoord zo prachtig hoe alles verandert, ook al zijn er zo veel momenten in ons leven waarin we hopen dat alles voor altijd blijft zoals het is.

Liefdes. Vriendschappen.

You meant something to me then You mean something to me now But some things ain’t meant to stay the sameSo bless our busted hearts Just sinking into the dark Mourning these wasted old sparks That all disappear

Weet je nog hoe Moreland bezong hoe waarheid moeilijker te vinden wordt naar mate we ouder worden? In dit nummer vindt hij een nieuwe, ontroerende wijze om ons dat nogmaals te vertellen:

Don’t it feel like the truth Comes at the price of your youth When the hell you’ve paid ain’t quite enough

En wat doet God ondertussen?

God’s been making deals While we’re down here spinning our wheels And using up our little share of luck

Maar weet je wat het met weemoed is? Spijt zit daar ergens in verborgen. Spijt en pijn. Maar weemoed ontstaat pas wanneer die twee overspoelt raken met het geluk daarna. Komt die golf niet? Dan riskeer je verbitterdheid.

Niet in mijn geval. Bij mij kwam die golf geluk. Ook al voelde het daarvoor soms uitzichtloos:

I was standing on a dead end drive (…) And somehow I ended up next to you

We hebben allemaal vast wel ergens spijt van. Maar die ervaringen maakten ons tot wie we nu zijn, toch? En juist daarom:

There ain’t no glory in regret

Now I see

En zo komen we bijna bij het einde van de playlist, en bijna op de bodem van het glas Rochefort. Het suikerbrood is inmiddels op en laat een aangename, zoete nasmaak achter. Met kleine slokjes van het bier spoel ik die niet direct weg. Bovendien: ook het bier laat zoet na.

Met die laatste slokken worden de dingen ook helderder.

I got these old forgotten feelings Looking back on how I got so low

Sommige dingen in het verleden gingen misschien niet zoals ik hoopte. Dat wil niet zeggen dat ik alle hoop toen liet varen. En ook niet toen mijn leven na mijn veertigste even – om wat voor reden dan ook – ‘leeg’ en onvolmaakt leek.

Toen, zoals nu en altijd:

I’ve got too many pages left to turn To sit and wonder why that book won’t burn

Bovendien, en dit was al lang geleden:

I’ve found a love that shines into my core

En ook al ben ik hier nog niet:

I don’t feel the need to prove myself no more

(als biersommelier heb ik nog wel degelijk veel – vooral aan mezelf – te bewijzen)

When I look into the mirror, now I see A man I never knew that I could be

Het laatste nummer zet in. De laatste slokken zitten in mijn glas.

In Times Between

Misschien wel de mooiste titel die John Moreland ooit koos voor een nummer.

Hierin bezingt hij de dood van een vriend, omgekomen bij een verkeersongeluk.

If the body had the strength of the spirit, you’d be here We’d drink out in the parking lot, and then you’d disappear

Heb je ooit mooiere regels gehoord dan deze?

Na ‘disappear’ valt het nummer een paar secondes volledig stil. Om te vervolgen met de laatste hartverscheurende strofe:

Lately I’ve been feeling like I’ll never sleep again I sit up in a satellite and watch the cold world spin Well, damn it all to hell, don’t it mean a thing? The love we knew so well was barely hanging on a string

Misschien komt dáár weemoed vandaan: de wetenschap dat alles wat we hebben, alles wat we bouwden en bereikten, niet alleen van voorbijgaande aard is, maar ook op de smalste, breekbaarste fundering rust. IJzersterk en onverwoestbaar zolang die houdt.

Maar fragiel.

O. Zo. Fragiel.

Het bier is op

Het spijt me. Bovenstaand had volgens mij weinig met bier te maken. Behalve dan dat de combinatie met de muziek bijkans perfect was.

Maar verder heb ik mezelf weer eens veel te veel blootgegeven. Typisch.

Ik weet niet. Misschien dat ik dit wel nooit publiceer. Maar waarschijnlijk wel.

Hoe dan ook. Het staat er toch maar mooi.

---